Terapia genowa jest ekscytującą terapią, która jest obecnie badana pod kątem leczenia niedokrwistości sierpowatokrwinkowej. Leczenie jest obecnie dostępne tylko w ramach badań klinicznych. Naukowcy są obecnie optymistami, że terapia genowa z powodzeniem wyleczy tę chorobę.
Chobsak Dararuang / EyeEm / Getty ImagesPrzegląd niedokrwistości sierpowatokrwinkowej
Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa jest dziedziczną chorobą wynikającą z mutacji genetycznej. Mutacja powoduje zmianę w sposobie wytwarzania określonego białka - hemoglobiny. Hemoglobina jest tym, co tworzy czerwone krwinki, komórki transportujące tlen w organizmie.
Z powodu mutacji czerwone krwinki u osób z tą chorobą przybierają nienormalny, „sierpowaty” kształt. Komórki są kruche i podatne na rozkład. Może to powodować anemię (zmniejszoną liczbę funkcjonujących czerwonych krwinek), powodując objawy, takie jak zmęczenie i bladość skóry.
Te nieprawidłowo ukształtowane czerwone krwinki mają również tendencję do tworzenia skrzepów krwi, które blokują naczynia krwionośne. Może to powodować problemy, takie jak:
- Epizody silnego bólu
- Niewydolność nerek
- Zachamowany wzrost
- Podwyższone ciśnienie krwi
- Problemy z płucami
- Uderzenia
Powikłania te mogą być ciężkie i zagrażające życiu. Nic dziwnego, że choroba zbiera również ogromne żniwo emocjonalne. Częściej występuje u osób pochodzących z Afryki, Azji Południowej, Bliskiego Wschodu i Morza Śródziemnego. Każdego roku na całym świecie z tą chorobą rodzi się ponad 275 000 niemowląt.
Co to są badania kliniczne?
Badania kliniczne to etap badań medycznych służący do udowodnienia, że leczenie jest bezpieczne i skuteczne u osób z tą dolegliwością. Badacze chcą mieć pewność, że leczenie wiąże się z uzasadnionym ryzykiem dla bezpieczeństwa i jest skuteczne, zanim będzie dostępne dla ogółu społeczeństwa.
Obecnie terapia genowa niedokrwistości sierpowatokrwinkowej jest dostępna tylko w ramach badań klinicznych.
Oznacza to, że u dużej liczby osób nie oceniono pełnego ryzyka i korzyści z leczenia.
Osoby, które biorą udział w badaniu klinicznym, są zwykle losowo przydzielane do grupy poddawanej badanej terapii lub do grupy „kontrolnej”, która nie otrzymuje tego leczenia. Często randomizowane badania kliniczne są „zaślepione”, tak że ani pacjent, ani jego lekarze nie wiedzą, do której grupy należą. Wszelkie skutki uboczne są również dokładnie odnotowywane, a jeśli badanie wydaje się niebezpieczne, jest wcześnie przerywane. Ale nie każdy kwalifikuje się do udziału w takich badaniach i może być konieczne poddanie się leczeniu w wysoce wyspecjalizowanym ośrodku medycznym, aby zostać włączonym.
Obecnie terapie genowe przechodzą badania kliniczne w Stanach Zjednoczonych, a niektórzy mogą nadal poszukiwać osób, które mogłyby się przyłączyć. Nie wahaj się przedyskutować tego z lekarzem, jeśli Cię to interesuje. Uczestnictwo w badaniu klinicznym przed zbadaniem leczenia na dużej liczbie osób wiąże się z ryzykiem, ale także z potencjalnymi korzyściami.
Aby uzyskać najbardziej aktualne informacje na temat badań klinicznych z udziałem osób z niedokrwistością sierpowatokrwinkową, sprawdź bazę danych badań klinicznych National Institutes of Health i wyszukaj hasła „terapia genowa” i „choroba sierpowata”.
Aktualne zabiegi
Przeszczep szpiku kostnego
Obecnie jedynym sposobem leczenia anemii sierpowatokrwinkowej jest przeszczep szpiku kostnego. Osoba z niedokrwistością sierpowatokrwinkową jest narażona na chemioterapię. To niszczy komórki macierzyste obecne w szpiku kostnym, komórki, które później stają się czerwonymi krwinkami (i innymi typami krwinek). Następnie są przeszczepiane z komórkami macierzystymi, które ktoś inny dał w wyniku pobrania szpiku kostnego.
Procedura ta wiąże się z poważnymi zagrożeniami, takimi jak infekcja; jednak przeszczepy szpiku kostnego skutecznie leczą chorobę w około 90% przypadków.
Problem polega na tym, że obecnie przeszczep szpiku kostnego jest zwykle dostępny tylko dla osób, które mają rodzeństwo, które może dać im darowiznę. Tylko w około 25% przypadków rodzeństwo będzie odpowiednim dopasowaniem szpiku kostnego (zwanym również dopasowaniem HLA).
W rzadkich przypadkach dopasowany dawca może być dostępny od kogoś, kto nie jest krewnym. Mniej niż 20% pacjentów z anemią sierpowatą ma odpowiedniego dawcę do przeszczepu szpiku kostnego.
Hydroksymocznik
Najczęściej stosowanym lekiem na niedokrwistość sierpowatokrwinkową jest hydroksymocznik. Pomaga organizmowi w dalszym wytwarzaniu innej formy hemoglobiny, na którą nie ma wpływu choroba sierpowata (zwana hemoglobiną płodową). Oprócz przeszczepu szpiku kostnego hydroksymocznik jest jedynym dostępnym sposobem leczenia samej choroby. Nowy lek, wokselotor, został zatwierdzony przez FDA w listopadzie 2019 roku i sprawia, że komórki sierpowate są mniej podatne na wiązanie się ze sobą (tzw. Polimeryzacja).
Inne dostępne terapie mogą pomóc zmniejszyć powikłania choroby, ale nie wpływają na samą chorobę.
Hydroksymocznik ma stosunkowo niewiele skutków ubocznych, ale musi być przyjmowany codziennie, w przeciwnym razie dana osoba jest zagrożona epizodami sierpowatokrwinkowymi.
Osoby przyjmujące hydroksymocznik muszą regularnie kontrolować morfologię krwi. Hydroksymocznik również nie wydaje się działać dobrze u niektórych pacjentów.
Jak działa terapia genowa sierpowatokrwinkowa
Idea terapii genowej anemii sierpowatej polega na tym, że dana osoba otrzyma jakiś rodzaj genu, który umożliwi normalne funkcjonowanie czerwonych krwinek. Teoretycznie pozwoliłoby to na wyleczenie choroby. To wymaga kilku kroków.
Usunięcie komórek macierzystych
Po pierwsze, osoba dotknięta chorobą musiałaby usunąć niektóre własne komórki macierzyste. W zależności od dokładnej procedury może to obejmować pobranie komórek macierzystych ze szpiku kostnego lub z krążącej krwi. Komórki macierzyste to komórki, które później dojrzewają do czerwonych krwinek. W przeciwieństwie do przeszczepu szpiku kostnego, dzięki tej terapii genowej osoba dotknięta chorobą otrzymuje własne leczone komórki macierzyste.
Wstawienie nowego genu
Naukowcy następnie umieściliby materiał genetyczny w tych komórkach macierzystych w laboratorium. Naukowcy zbadali kilka różnych genów. Na przykład w jednym modelu badacz wstawił „dobrą wersję” dotkniętego genu hemoglobiny. W innym modelu naukowcy wstawiają gen, który utrzymuje produkcję hemoglobiny płodowej.
W obu przypadkach część wirusa zwana wektorem służy do wstawiania nowego genu do komórek macierzystych. Słyszenie, że naukowcy używają części wirusa, może być dla niektórych przerażające. Ale wektor jest starannie przygotowany, więc nie ma możliwości wywołania jakiejkolwiek choroby. Naukowcy po prostu używają tych części wirusów, ponieważ mogą już skutecznie wstawić nowy gen do ludzkiego DNA.
W obu przypadkach nowe komórki macierzyste powinny być w stanie wytwarzać normalnie funkcjonujące czerwone krwinki.
Chemoterapia
W międzyczasie osoba z anemią sierpowatą otrzymuje kilka dni chemioterapii. Może to być intensywne, ponieważ osłabia układ odpornościowy jednostki i może powodować inne skutki uboczne. Chodzi o to, aby zabić jak najwięcej pozostałych dotkniętych komórek macierzystych.
Infuzja własnych komórek macierzystych pacjenta z nowym genem
Następnie pacjent otrzymywał infuzję własnych komórek macierzystych, tych, które mają teraz nową wstawkę genetyczną. Chodzi o to, że większość komórek macierzystych pacjenta byłaby teraz tymi, które wytwarzają czerwone krwinki, które nie są sierpowate. Idealnie byłoby to wyleczyć objawy choroby.
Zalety terapii genowej
Główną zaletą terapii genowej jest to, że jest ona leczeniem potencjalnie leczniczym, takim jak przeszczep szpiku kostnego. Po terapii nie byłby już zagrożony kryzysem zdrowotnym z powodu niedokrwistości sierpowatokrwinkowej.
Ponadto niektóre osoby, które otrzymują przeszczepy komórek macierzystych, muszą przez resztę życia przyjmować leki immunosupresyjne, co może mieć znaczące skutki uboczne. Osoby otrzymujące własne leczone komórki macierzyste nie powinny tego robić.
Ryzyka
Jednym z głównych celów tych badań jest uzyskanie pełniejszego obrazu zagrożeń lub skutków ubocznych, które mogą wiązać się z leczeniem.
Nie będziemy mieć pełnego obrazu zagrożeń związanych z tą terapią, dopóki badania kliniczne nie zostaną zakończone.
Jeśli trwające badania kliniczne wykażą, że ryzyko jest zbyt duże, leczenie nie zostanie zatwierdzone do ogólnego stosowania. Jednak nawet jeśli obecne badania kliniczne nie zakończą się sukcesem, może ostatecznie zostać zatwierdzony inny specyficzny rodzaj terapii genowej niedokrwistości sierpowatokrwinkowej.
Jednak ogólnie istnieje ryzyko, że terapia genowa może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka. W przeszłości inne terapie genowe dla różnych schorzeń wykazywały takie ryzyko, jak również ryzyko wielu innych toksycznych skutków ubocznych. Nie zaobserwowano ich w przypadku obecnie badanych metod terapii genowej niedokrwistości sierpowatokrwinkowej. Ponieważ technika jest stosunkowo nowa, niektórych zagrożeń nie da się łatwo przewidzieć.
Wiele osób jest również zaniepokojonych chemioterapią niezbędną w terapii genowej niedokrwistości sierpowatokrwinkowej. Może to powodować wiele różnych skutków ubocznych, takich jak obniżona odporność (prowadząca do infekcji), wypadanie włosów i bezpłodność. Jednak chemioterapia jest również składnikiem przeszczepu szpiku kostnego.
Podejście oparte na terapii genowej wydawało się dobre, gdy badacze próbowali go na mysich modelach sierpowatokrwinkowych. Kilka osób również przeszło pomyślnie takie leczenie.
Potrzeba więcej badań klinicznych na ludziach, aby upewnić się, że jest bezpieczny i skuteczny.
Potencjalne koszty
Jedną z potencjalnych wad tego leczenia jest koszt. Szacuje się, że pełne leczenie może kosztować od 500 000 do 700 000 USD rozłożone na kilka lat. Jednak w sumie może to być tańsze niż leczenie przewlekłych problemów związanych z chorobą przez kilka dziesięcioleci, nie wspominając o korzyściach osobistych.
Ubezpieczyciele w Stanach Zjednoczonych mogą wahać się przed wyrażeniem zgody lekarza na to leczenie. Nie jest jasne, ile pacjenci osobiście mieliby zapłacić.
Słowo od Verywell
Terapia genowa niedokrwistości sierpowatokrwinkowej jest wciąż na wczesnym etapie, ale istnieje nadzieja, że w końcu odniesie sukces. Jeśli jesteś podekscytowany tym pomysłem, nie wahaj się skontaktować się z lekarzem, aby sprawdzić, czy możesz wziąć udział we wczesnych badaniach. Lub możesz po prostu zacząć myśleć o możliwości i zobaczyć, jak postępują badania. W międzyczasie najlepiej nie zaniedbywać swojego zdrowia - bardzo ważne jest, aby osoby z niedokrwistością sierpowatokrwinkową otrzymywały codzienne leczenie, a także częste kontrole stanu zdrowia.
Ważne jest również, aby jak najszybciej zgłosić się na leczenie w przypadku jakichkolwiek komplikacji. Wczesna interwencja jest kluczem do radzenia sobie i radzenia sobie z chorobą.
Jaka jest cecha sierpowatokrwinkowa?
