Idiopatyczne zwłóknienie płuc (IPF) to rodzaj przewlekłej choroby płuc, która powoduje postępującą duszność (duszność). Osoby z IPF mogą również odczuwać suchy i uporczywy kaszel, postępujące zmęczenie lub niewyjaśnioną utratę wagi. Osoby, u których rozwija się ten stan, często stają się niepełnosprawne z powodu objawów związanych z oddychaniem i mogą doświadczyć przedwczesnej śmierci.
PASIEKA / Getty Images
IPF nie jest częstą chorobą, ale nie jest uważana za rzadką. Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych każdego roku z powodu IPF umiera około 15 000 osób. Częściej dotyka mężczyzn niż kobiety, palaczy częściej niż osoby niepalące i zwykle osoby powyżej 50 roku życia.
Przyczyna IPF nie została do końca wyjaśniona („idiopatyczna” oznacza „o nieznanej przyczynie”) i nie ma na nią lekarstwa. Jednak prowadzi się ogromną ilość badań, aby zrozumieć ten stan i opracować skuteczne metody leczenia IPF. Rokowanie dla osób z IPF poprawiło się już znacznie w ciągu ostatnich kilku lat.
Opracowywanych jest kilka nowych podejść do leczenia IPF, a niektóre są już w fazie badań klinicznych. Jest za wcześnie, aby z całą pewnością stwierdzić, że przełom w leczeniu jest tuż za rogiem, ale powodów do optymizmu jest o wiele więcej niż jeszcze niedawno.
Nasze ewoluujące zrozumienie IPF
IPF jest spowodowane nieprawidłowym zwłóknieniem (bliznowaceniem) tkanki płucnej. W IPF delikatne komórki pęcherzyków płucnych (worki powietrzne) są stopniowo zastępowane grubymi, włóknistymi komórkami, które nie są w stanie dokonać wymiany gazowej. W rezultacie główna funkcja płuc - wymiana gazów, umożliwiająca przedostawanie się tlenu z powietrza do krwiobiegu i wydostawanie się dwutlenku węgla do krwiobiegu - zostaje zakłócona. Stopniowo pogarszająca się zdolność dostarczania wystarczającej ilości tlenu do krwi jest przyczyną większości objawów IPF.
Przez wiele lat pracująca teoria dotycząca przyczyny IPF opierała się na zapaleniu. Oznacza to, że uważano, że coś spowodowało zapalenie tkanki płucnej, prowadzące do nadmiernego bliznowacenia. Tak więc wczesne formy leczenia IPF miały na celu głównie zapobieganie lub spowolnienie procesu zapalnego. Takie terapie obejmowały steroidy, metotreksat i cyklosporynę. W większości te terapie były tylko minimalnie skuteczne (jeśli w ogóle) i niosły ze sobą znaczące skutki uboczne.
Wyjaśniając przyczynę IPF, naukowcy obecnie w dużej mierze odwrócili swoją uwagę od teoretycznego procesu wywołującego stan zapalny i zwrócili się ku temu, co obecnie uważa się za proces nieprawidłowego gojenia tkanki płucnej u osób z tym schorzeniem. Oznacza to, że głównym problemem powodującym IPF może nie być wcale nadmierne uszkodzenie tkanki, ale nieprawidłowe gojenie się (prawdopodobnie nawet normalnego) uszkodzenia tkanki. Przy tym nieprawidłowym gojeniu dochodzi do nadmiernego zwłóknienia, co prowadzi do trwałego uszkodzenia płuc.
Normalne gojenie się tkanki płucnej okazuje się niezwykle złożonym procesem, obejmującym interakcję różnych typów komórek i wielu czynników wzrostu, cytokin i innych cząsteczek. Obecnie uważa się, że nadmierne zwłóknienie w IPF jest związane z brakiem równowagi między tymi różnymi czynnikami podczas procesu gojenia. W rzeczywistości zidentyfikowano kilka specyficznych cytokin i czynników wzrostu, które, jak się uważa, odgrywają ważną rolę w stymulowaniu nadmiernego zwłóknienia płuc.
Cząsteczki te są obecnie przedmiotem szeroko zakrojonych badań, a kilka leków jest opracowywanych i testowanych w celu przywrócenia bardziej normalnego procesu leczenia u osób z IPF. Jak dotąd, te badania doprowadziły do kilku sukcesów i kilku porażek, ale sukcesy były bardzo zachęcające, a nawet niepowodzenia poszerzyły naszą wiedzę o IPF.
Dotychczasowe sukcesy
W 2014 roku FDA zatwierdziła dwa nowe leki do leczenia IPF: nintedanib (Ofev) i pirfenidon (Esbriet). Przypuszcza się, że nintedanib działa poprzez blokowanie receptorów dla kinaz tyrozynowych, cząsteczek kontrolujących różne czynniki wzrostu włóknienia. Dokładny mechanizm działania pirfenidonu nie jest znany, ale uważa się, że zmniejsza on zwłóknienie poprzez zmniejszenie wzrostu fibroblastów oraz produkcję białek i cytokin związanych ze zwłóknieniem i może zmniejszać tworzenie i gromadzenie macierzy zewnątrzkomórkowej w odpowiedzi na czynniki wzrostu.
Wykazano, że oba leki znacznie spowalniają postęp IPF.
Niestety, osoby mogą lepiej reagować na jeden lub drugi z tych dwóch leków, a obecnie nie ma gotowego sposobu na określenie, który lek może być lepszy dla której osoby. Jednak na horyzoncie może pojawić się obiecujący test, który pozwoli przewidzieć reakcję danej osoby na te dwa leki. Więcej na ten temat poniżej.
Ponadto obecnie uznano, że wiele osób z IPF (do 90%) ma chorobę refluksową przełyku (ang. Gastroesphageal reflux disease, GERD), która może być tak minimalna, że jej nie zauważają. Jednak przewlekły „mikrorefluks” może być czynnikiem wywołującym niewielkie uszkodzenia tkanki płucnej - a u osób z nieprawidłowym procesem gojenia płuc może dojść do nadmiernego zwłóknienia.
Małe badania z randomizacją sugerują, że osoby z IPF leczone z powodu GERD mogą doświadczać znacznie wolniejszej progresji IPF. Chociaż potrzebne są większe i długoterminowe badania kliniczne, niektórzy eksperci uważają, że „rutynowe” leczenie GERD jest już dobrym pomysłem u osób z IPF.
Możliwe przyszłe sukcesy
Wiadomo, że wiele osób, u których rozwija się IPF, ma genetyczne predyspozycje do tego schorzenia. Prowadzone są aktywne badania w celu porównania markerów genetycznych w normalnej tkance płuc z markerami genetycznymi w tkance płuc osób z IPF. Zidentyfikowano już kilka różnic genetycznych w tkankach IPF, które zapewniają naukowcom konkretne cele do opracowywania leków stosowanych w leczeniu IPF. Za kilka lat leki specjalnie „dostosowane” do leczenia IPF prawdopodobnie osiągną etap badań klinicznych.
Podczas gdy czekamy na konkretną, celowaną terapię lekową, w międzyczasie kilka obiecujących leków jest już testowanych:
- Imatynib: imatynib jest kolejnym inhibitorem kinazy tyrozynowej, podobnym do nintedanibu.
- FG-3019: Ten lek jest przeciwciałem monoklonalnym skierowanym na czynnik wzrostu tkanki łącznej i ma na celu ograniczenie zwłóknienia.
- Talidomid: wykazano, że lek ten zmniejsza zwłóknienie płuc w modelach zwierzęcych i jest testowany na pacjentach z IPF.
- Terapia skojarzona z nintedanibem z pirfenidonem
- PRM-151 / Pentraxin 2: rekombinowane białko amyloidu P / pentraxin 2 z surowicy ludzkiej.
- GLPG1690: drobnocząsteczkowy selektywny inhibitor autotaksyny.
- Pamrewlumab: w pełni ludzkie rekombinowane przeciwciało monoklonalne przeciwko czynnikowi wzrostu tkanki łącznej (CTGF).
Pulmospheres
Naukowcy z University of Alabama opisali nową technikę, w której montują „pulmospheres” - maleńkie kuleczki z tkanki z płuc osoby z IPF - i wystawiają je na działanie leków przeciw IPF, nintendanibu i pirfenidonu. uważają, że podczas tych testów mogą z wyprzedzeniem określić, czy pacjent prawdopodobnie zareaguje pozytywnie na którykolwiek z tych leków, czy też na oba. Jeśli wczesne doświadczenia z pulmosferami zostaną potwierdzone dalszymi testami, może to ostatecznie stać się standardową metodą wstępnego testowania różnych schematów leczenia u osób z IPF.
Słowo od Verywell
IPF jest bardzo poważną chorobą płuc i postawienie tej diagnozy może być katastrofalne. W rzeczywistości osoba z IPF, która wyszukuje w Google pod tym stanem, prawdopodobnie będzie bardzo przygnębiona. Jednak tylko w ciągu ostatnich kilku lat poczyniono ogromne postępy w leczeniu IPF. Dwa skuteczne nowe leki zostały już zatwierdzone do leczenia, kilka nowych środków jest testowanych w badaniach klinicznych, a ukierunkowane badania mogą wkrótce przynieść nowe opcje leczenia.
Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich z IPF jest zainteresowany wzięciem udziału w badaniu klinicznym z jednym z nowych leków, informacje o trwających badaniach klinicznych można znaleźć na stronie Clinicaltrials.gov.
.jpg)
