Nerw nosowo-rzęskowy jest nerwem czuciowym w oku. Jest częścią nerwu ocznego. Nerw nosowo-rzęskowy dostarcza informacji czuciowych rogówce, powiekom i komórkom jamy nosowej.
Nerw nosowo-rzęskowy jest często zaangażowany w ból nosa. Ból nosa występuje rzadko i może wystąpić samoistnie w wyniku urazu lub jako skutek uboczny operacji nosa.
Science Photo Library / Getty Images
Anatomia
Nerw nosowo-rzęskowy jest jedną z trzech głównych gałęzi nerwu ocznego (pozostałe dwie to nerw czołowy i nerw łzowy). Leży między dwoma podziałami nerwu okoruchowego. Wchodzi do przestrzeni wewnątrzczaszkowej tuż pod kością sitową, która znajduje się pośrodku czaszki między oczami.
Nerw nosowo-rzęskowy dzieli się na gałąź łączącą, nerwy rzęskowe, nerw podślimakowy, nerw sitowy tylny i nerw sitowy przedni. Gdy sięga do przedniego nerwu sitowego, przechodzi przez środkowy i przedni dół czaszki, oczodół, jamę nosową i zewnętrzną część nosa.
Anatomiczne różnice w nerwie mogą obejmować odmiany rozgałęzień, w tym brakujące gałęzie.
Funkcjonować
Nerw nosowo-rzęskowy zapewnia percepcję sensoryczną rogówki, powiek, spojówki oraz komórek i błon śluzowych jamy nosowej. Jego funkcja jest wyłącznie sensoryczna, bez funkcji motorycznej.
Nerw oczny, w którym rozgałęzia się nerw nosowo-rzęskowy, łączy się z nerwami ruchowymi oka.
Warunki powiązane
Uszkodzenie nerwu nosowo-rzęskowego może skutkować dysfunkcją oka i bólem nosa. Chociaż ból nosa jest rzadki, kiedy wystąpi, może być trudny do zdiagnozowania.
Syndrom Charlina
Ból nosa zwykle pojawia się bezpośrednio po urazie, ale może również wystąpić długo później. Ze względu na wiele nerwów i zawiłe rozgałęzienia nerwów nosowych i ocznych rozpoznanie źródła bólu nosa może być trudne.
Ból nosa pochodzący z nerwu nosowo-rzęskowego może być powikłaniem po plastyce nosa (operacja nosa). Zabieg może czasami powodować podrażnienie lub uszkodzenie nerwu.
Czasami bolesny nerwiak kikuta nerwu może powodować stan zwany zespołem Charlina (nazywany również nerwobólem nosa). Zespół Charlina charakteryzuje się bólem głowy, twarzy i oczu, a także silną wydzieliną z nosa i przekrwieniem nosa.
Diagnoza bólu nosa i / lub zespołu Charlina obejmuje pracę detektywa. Dyskusja na temat lokalizacji bólu, jego zachowania i częstotliwości występowania to wskazówki, które mogą wskazywać na źródło problemu.
Twój lekarz może zamówić rezonans magnetyczny (MRI) i tomografię komputerową (tomografia komputerowa), aby lepiej przyjrzeć się mózgowi i zatokom.
Wrzód rogówki
Wrzód rogówki może podrażniać nerwy oczne, w tym nerw nosowo-rzęskowy. Wrzód rogówki to rana rogówki często spowodowana infekcją.
Infekcje w rogówce mogą wynikać z noszenia kontaktów zbyt długich lub kontaktu z bakteriami w oku. Mogą również wystąpić jako powikłanie opryszczki pospolitej i infekcji wywołanych urazami oka.
Objawy owrzodzenia mogą obejmować zaczerwienienie, ból, wydzielinę, zmiany widzenia i swędzenie. Ważna jest wczesna diagnoza. Nieleczone owrzodzenia rogówki mogą prowadzić do ślepoty.
Diagnoza może obejmować badanie w lampie szczelinowej, które wykorzystuje mikroskop i jasne światło, które pozwala lekarzowi dokładniej przyjrzeć się strukturom oka i rogówki. Twój lekarz może również wykonać biopsję małego kawałka tkanki rogówki.
Rehabilitacja
Jednym ze sposobów sprawdzenia integralności nerwu nosowo-rzęskowego jest zbadanie odruchu rogówkowego. Gdy nerwy oczne funkcjonują normalnie, oba oczy powinny mrugać, gdy jedna z rogówek jest podrażniona. Jeśli oczy nie mrugają, nerw nosowo-rzęskowy może zostać uszkodzony.
Wrzody rogówki są najczęściej leczone antybiotykami, lekami przeciwwirusowymi lub przeciwgrzybiczymi. Czasami stosuje się krople steroidowe w celu zmniejszenia stanu zapalnego. W skrajnych przypadkach można zalecić przeszczep rogówki, który polega na usunięciu części rogówki i zastąpieniu jej zdrową tkanką rogówkową.
Leczenie bólu nosa związanego z uszkodzeniem nerwów lub zespołem Charlina jest bardzo rzadkie. W związku z tym w literaturze naukowej nie ma wielu dowodów na skuteczne leczenie. Niektórzy ludzie reagują na trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, blokery nerwów i środki miejscowo znieczulające.