Ray Kachatorian / Getty Images
Schizofrenia to poważny stan zdrowia psychicznego, który charakteryzuje się halucynacjami, urojeniami i zdezorganizowaną mową. Ten stan może prowadzić do znacznej niepełnosprawności u niektórych osób, jeśli nie jest leczony. Przyczyny schizofrenii są wieloczynnikowe i aktywnie badane, ale istniejące badania wskazują, że istnieją genetyczne czynniki ryzyka schizofrenii.
Stwierdzono, że dziedziczność schizofrenii waha się w granicach 60-80%. Jednak to, że krewny ma schizofrenię, nie oznacza, że ją rozwiniesz. Wiele czynników spoza genetyki powoduje schizofrenię, w tym gen-gen, gen -środowisko i interakcje środowisko-środowisko.
Schizofrenia dotyka około 1% ludzi na całym świecie, trwają badania nad jej przyczynami.
Przyczyny genetyczne
Genetyka schizofrenii jest złożona. Uważa się, że schizofrenia jest poligeniczna, co oznacza, że nie ma jednego genu, który powoduje tę chorobę.
Zamiast tego naukowcy odkryli wiele różnych genów i loci, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania na schizofrenię. Każdy z tych wariantów genów w niewielkim stopniu zwiększa predyspozycje do schizofrenii, a wiele kombinacji genów dodatkowo zwiększa ryzyko.
Badania asocjacyjne całego genomu pomogły połączyć określone warianty genetyczne ze schizofrenią. Spośród nich najbardziej obszernym badaniem genetycznym jest metaanaliza przeprowadzona przez Grupę Roboczą ds. Schizofrenii z 2014 r. Badanie to wykazało 108 loci genetycznych powiązanych ze schizofrenią.
Z tych 108 loci geny mają wpływ na regulację kanału wapniowego, odporność, syntezę dopaminy i neuroreceptory glutaminianu.
Należy zauważyć, że locus to region genomowy lub lokalizacja na chromosomie, w którym znajduje się gen. Spośród 108 loci związanych ze schizofrenią zaangażowanych jest w to ponad 600 genów. Badacze zachęcają do ostrożności podczas wyciągania wniosków na temat tych 600 genów.
Usunięcie 22q11.2
Odmiany genetyczne związane ze schizofrenią obejmują duplikacje, delecje i mikrodelecje. Jedną z najczęściej badanych delecji z wysokim odsetkiem schizofrenii jest zespół delecji 22q11.2. Szacuje się, że około 22% osób z tą delecją ma schizofrenię.
Wariant DRD2
Badania wskazują, że polimorfizm His313 w genie DRD2 jest powiązany ze schizofrenią, gen ten bierze udział w sygnalizacji receptora dopaminy.
Wariant ZNF804A
ZNF804A, gen białka palca cynkowego, który jest najbardziej aktywny w okresie prenatalnym, został opisany jako gen ryzyka schizofrenii. Polimorfizm rs1344706 tego genu jest związany z podatnością na schizofrenię.
Jest jeszcze wiele do zrobienia, jeśli chodzi o genetykę schizofrenii. Obecnie nie wiemy, czy określone warianty genetyczne mają związek z określonymi klinicznymi cechami schizofrenii. Możemy również wyciągać wnioski tylko na temat genów zwiększających ryzyko schizofrenii; nie zidentyfikowano dziedziczenia mendlowskiego ani przyczyny pojedynczego genu.
Szansa na rozwój schizofrenii
Schizofrenia jest wysoce dziedziczna, szacuje się, że w 60-80% jest dziedziczna.
Szansa na zachorowanie na schizofrenię wzrasta wraz z bliskością relacji, która ma schizofrenię. Na przykład posiadanie rodzica ze schizofrenią zwiększa ryzyko osoby dziesięciokrotnie większe niż 1% w populacji. Osoby, u których oboje rodzice chorują na schizofrenię, są 40 razy bardziej narażone na jej rozwój niż w populacji ogólnej.
Badania bliźniąt są ważnym narzędziem w sposobie, w jaki naukowcy badają i wyciągają wnioski na temat wpływu genów i dziedziczności, ponieważ mogą badać identyczne bliźnięta (które mają 100% wspólnego DNA) i bliźnięta braterskie (które mają 50% DNA).
Ogólnokrajowe badanie bliźniaków z 2018 roku w Danii wykazało, że odsetek zgodności lub odsetek osób, które oboje chorowali na schizofrenię u identycznych bliźniaków, wynosił 33%. U bliźniąt braterskich było to 7%, a odziedziczalność schizofrenii w tym badaniu oszacowano na 79%.
Jednak stosunkowo niski wskaźnik (33%) zgodności u identycznych bliźniaków wskazuje, że inne czynniki poza genetyką odgrywają rolę w rozwoju schizofrenii.
Większość badań nad genetyką schizofrenii przeprowadzono na uczestnikach pochodzenia europejskiego. Oznacza to, że możliwość uogólnienia tych wyników na populacje globalne jest wątpliwa.
W jednym z ostatnich badań z 2019 r. Na ponad 57000 uczestników pochodzenia wschodnioazjatyckiego stwierdzono, że genetyczne czynniki ryzyka są spójne we wszystkich populacjach, ale potrzebne są dalsze badania dotyczące różnych populacji.
Czynniki genetyczne a czynniki środowiskowe
Chociaż badania wykazały znaczący genetyczny czynnik ryzyka schizofrenii, obecnie nie można przewidzieć na podstawie genetyki, kto ostatecznie zachoruje na schizofrenię.
Badania asocjacyjne całego genomu wyjaśniają mniejszość przypadków schizofrenii. Wielu badaczy uważa, że interakcja gen-środowisko odgrywa znaczącą rolę w rozwoju schizofrenii.
Innymi słowy, osoba może być predysponowana do rozwoju schizofrenii ze względu na swoje geny, ale niekoniecznie rozwinie chorobę bez dodatkowego wkładu środowiskowych czynników ryzyka.
Wykazano, że czynniki środowiskowe zwiększają ryzyko schizofrenii:
- Ciąża i powikłania porodowe
- Infekcje wirusowe
- Zaawansowany wiek rodzicielski
- Uraz
- Przeciwności lub niedogodności społeczne
- Izolacja
- Migracja
- Urbaniczność
- Używanie konopi lub innych substancji
Ostatecznie nadal pozostaje wiele do zrobienia w celu zbadania przyczyn schizofrenii, w tym czynników środowiskowych i genetycznych. Genetyka schizofrenii jest aktywnym i ciągłym obszarem badań, w tym badań nad terapiami genetycznymi pomagającymi w leczeniu tego ciężkiego stanu zdrowia psychicznego.
