Sercowy zespół X lub dławica mikronaczyniowa jest diagnozowana, gdy dana osoba ma dławicę piersiową z objawami niedokrwienia serca w testach wysiłkowych, ale z normalnie wyglądającymi tętnicami wieńcowymi podczas cewnikowania serca. W większości przypadków dławica mikronaczyniowa jest spowodowana zaburzeniem małych odgałęzień tętnic wieńcowych, w których te małe naczynia nie rozszerzają się normalnie, co powoduje brak przepływu krwi do mięśnia sercowego. Ponieważ obecnie uważa się, że problem jest zlokalizowany w małych tętnicach, starsza nazwa zespołu sercowego X została w dużej mierze zastąpiona bardziej opisowym terminem, dławica mikronaczyniowa. Warto jednak zauważyć, że niektórzy eksperci uważają, że osoby z tym schorzeniem mogą zamiast tego mieć nieprawidłową wrażliwość na ból mięśnia sercowego.
Getty Images / Tom Werner
Dławica mikronaczyniowa występuje znacznie częściej u kobiet (zazwyczaj kobiet po menopauzie) niż u mężczyzn. Istnieje kilka możliwych przyczyn dysfunkcji małych tętnic, które uważa się za obecne w dusznicy bolesnej mikronaczyniowej, w tym insulinooporność, stan zapalny, zwiększona aktywność adrenaliny, niedobór estrogenu i dysautonomia. Jest prawdopodobne, że u różnych pacjentów z dławicą mikronaczyniową mogą wystąpić różne przyczyny.
Podczas gdy większość osób z dławicą mikronaczyniową ma korzystne rokowanie - ponieważ ryzyko ostrego zespołu wieńcowego spowodowanego dławicą mikronaczyniową jest dość niskie - często zdarza się, że ból w klatce piersiowej spowodowany tym stanem jest znaczącym, a czasami powodującym kalectwo problemem.
Leczenie
Jeśli widzisz długą listę możliwych metod leczenia jakiegoś schorzenia, oznacza to, że leczenie tego schorzenia może być trudne. (Prawdopodobnie dlatego tak wiele terapii zostało wypróbowanych w pierwszej kolejności.) Tak jest w przypadku dusznicy bolesnej mikronaczyniowej.
Wiele leków okazało się pomocnych przynajmniej u niektórych pacjentów z dławicą mikronaczyniową. Jednak w celu znalezienia „najlepszego” leczenia dla danej osoby często wymagane jest podejście metodą prób i błędów. Oznacza to, że zarówno osoba cierpiąca na dławicę mikronaczyniową, jak i lekarz mogą potrzebować cierpliwości i wytrwałości, aby znaleźć optymalną terapię.
Oto lista metod leczenia często stosowanych w leczeniu dusznicy bolesnej mikronaczyniowej:
Tradycyjne leki na dusznicę bolesną
- Beta-blokery: szczególnie atenolol
- Blokery kanału wapniowego
- Azotany: podjęzykowa nitrogliceryna zwykle łagodzi ostrą dusznicę bolesną w dusznicy bolesnej mikronaczyniowej, ale nie wykazano korzyści z zastosowania azotanów o dłuższym czasie działania
Nietradycyjne leki na dusznicę bolesną
- Ranolazyna: dość skuteczna w małych badaniach klinicznych
- Inhibitory ACE: szczególnie u pacjentów z nadciśnieniem
- Iwabradyna: również skuteczna w małych badaniach klinicznych
- Statyny: szczególnie u pacjentów z wysokim poziomem cholesterolu
- Estrogeny: u kobiet po menopauzie
- Imipramina: nie jest lekiem na dusznicę bolesną, ale może być skuteczna w zwalczaniu bólu
- l-arginina: może pomóc w przywróceniu prawidłowego rozszerzenia małych naczyń krwionośnych
- Sildenafil (Viagra): niezbyt dobrze zbadany w przypadku dusznicy bolesnej mikronaczyniowej, ale może być dość skuteczny u niektórych osób
- Metformina: poparcie dla tego leku w leczeniu dusznicy bolesnej mikronaczyniowej jest czysto anegdotyczne i nie jest potwierdzone danymi klinicznymi.
Terapia nielekowa
- EECP: wykazano w jednym małym badaniu jako skuteczny w dławicy mikronaczyniowej
- Stymulacja rdzenia kręgowego: okazała się pomocna u niektórych pacjentów, u których zawiodło leczenie farmakologiczne.
- Trening fizyczny okazał się bardzo pomocny, zwłaszcza u pacjentów pozbawionych kondycji.
Ogólne podejście do leczenia
Biorąc pod uwagę wszystkie te możliwości, większość kardiologów będzie próbować zoptymalizować leczenie dławicy mikronaczyniowej, stosując podejście stopniowe. Jeśli na którymkolwiek etapie nie zostanie uzyskana odpowiednia kontrola objawów, lekarz i pacjent przejdą do następnego etapu.
- Krok 1 polega zwykle na zastosowaniu podjęzykowej nitrogliceryny w celu złagodzenia objawów, gdy tylko się pojawią. Program treningu fizycznego jest często zalecany również jako część pierwszego kroku. Jeśli ten krok nie zapewnia wystarczającej ulgi:
- Krok 2 to zwykle dodanie beta-blokera.
- Krok 3 zwykle polega na zatrzymaniu beta-blokera i zastąpieniu go blokerem kanału wapniowego.
- Krok 4 polega zwykle na wypróbowaniu ranolazyny, samej lub z beta-blokerem lub blokerem wapnia.
- Krok 5 polega na rozważeniu innych leków lub dołączeniu terapii nielekowej, ze stymulacją rdzenia kręgowego lub EWP.
Oprócz podjęcia takich kroków, w przypadku nadciśnienia tętniczego należy również zdecydowanie rozważyć zastosowanie inhibitora ACE, a statynę należy zdecydowanie rozważyć, jeśli występują również czynniki ryzyka typowej choroby wieńcowej. U kobiet, które niedawno przeszły menopauzę, warto rozważyć terapię estrogenową.
Mając cierpliwość - być może dużo cierpliwości - w końcu można uzyskać odpowiednią kontrolę objawów u większości osób z dławicą mikronaczyniową. Przechodząc przez te etapy, osoby z dławicą mikronaczyniową powinny pamiętać, że ich długoterminowe rokowanie jest na ogół bardzo dobre.
