Co to jest ototoksyczność?

Ototoksyczność to termin używany do opisania efektu ubocznego leku, który powoduje uszkodzenie ucha wewnętrznego lub nerwu słuchowego, powodując utratę słuchu, utratę równowagi, a czasem głuchotę. Istnieje coraz większa liczba leków, o których wiadomo, że w różnym stopniu wywołują ototoksyczność, w tym leki stosowane w chemioterapii, aspiryna i erytromycyna.

Ponieważ ototoksyczny ubytek słuchu może czasami być nieodwracalny, należy dołożyć wszelkich starań, aby zapobiec urazowi ucha wewnętrznego, zanim słuch ulegnie znacznemu uszkodzeniu. Niektórzy lekarze dokładają większych starań, aby monitorować ubytek słuchu u osób narażonych na działanie ototoksycznych środków wysokiego ryzyka.

Objawy ototoksyczności

Objawy ototoksyczności mogą się różnić w zależności od tego, która część ucha jest dotknięta. Ucho wewnętrzne składa się ze ślimaka (który przekształca dźwięk na sygnały elektryczne), nerwu słuchowego (który przekazuje sygnały do ​​mózgu) i nerwu przedsionkowego (który pomaga zorientować się w pozycji w przestrzeni i utrzymać równowagę).

W zależności od tego, które części ucha wewnętrznego są dotknięte, objawy ototoksyczności mogą obejmować:

• Zawroty głowy
• Niepewny chód
• Utrata koordynacji z ruchem
• Zawroty głowy (zawroty głowy)
• Widzenie oscylacyjne (w którym obiekty wydają się podskakiwać lub wibrować)
• Pełność słuchowa (uczucie, że coś jest wepchnięte do ucha)
• Szum w uszach (dzwonienie w uszach)
• Hyperacusis (zwiększona wrażliwość na dźwięk przy różnych głośnościach lub częstotliwościach)
• Utrata słuchu w jednym lub obu uszach

Objawy ototoksyczności mogą rozwijać się szybko lub w ciągu kilku miesięcy, w zależności od zastosowanego leku i innych czynników.

Przyczyny

Wśród leków budzących największe obawy są te stosowane w chemioterapii, takie jak Eloxitan (oksaliplatyna), iperyt azotowy, Paraplantin (karboplatyna) i Platinol (cisplatyna).

Leki takie jak Platinol mogą powodować objawową ototoksyczność u 50% użytkowników. Ponieważ leki atakują szybko replikujące się komórki, ich głównym celem są komórki rakowe, ale mogą również uszkodzić inne szybko replikujące się komórki - w tym słuchowe komórki rzęsate, które wzmacniają fale dźwiękowe.

Narażenie na chemioterapię, aminoglikozydy i diuretyki pętlowe podczas ciąży może nie tylko wpływać na matkę, ale może również powodować uszkodzenie słuchu u płodu.

Ale znanych jest ponad 600 leków o działaniu ototoksycznym. Oprócz chemioterapii, te, które są bardziej narażone na ototoksyczność, obejmują:

• Antybiotyki aminoglikozydowe, takie jak amikacyna, dihydrostreptomycyna, Gentak (gentamycyna), kanamycyna A, netilmycyna, rybostamycyna, streptomycyna i Tobrex (tobramycyna)
• Antybiotyki nieaminoglikozydowe, takie jak erytromycyna i wanocyna (wankomycyna)
• Diuretyki pętlowe, takie jak bumetanid, Demadex (torsemid), Edecrin (kwas etakrynowy) i Lasix (furosemid)
• Salicylany, takie jak aspiryna, chlorochina i chinina

Antybiotyki aminoglikozydowe i nieaminoglikozydowe mogą powodować ototoksyczne upośledzenie słuchu nawet u 25% użytkowników i dysfunkcję przedsionkową u nawet 10% użytkowników.

Diuretyki pętlowe i salicylany dotykają około 1% użytkowników, najczęściej osoby starsze.

Środowiskowe chemikalia i substancje, takie jak arsen, tlenek węgla, heksan, ołów, rtęć, cyna i toluen również mogą powodować ototoksyczność, szczególnie w warunkach przemysłowych lub zawodowych, gdzie występuje ciągłe narażenie.

Czynniki ryzyka

Istnieją inne czynniki poza lekami lub samym narażeniem, które mogą przyczyniać się do ryzyka ototoksyczności, w tym:

• Wiek (najbardziej zagrożone są dzieci i osoby starsze)
• Historia ototoksyczności w rodzinie
• Dawka leku i czas trwania terapii
• Skumulowana dawka dożywotnia
• Szybkość wlewu (dla antybiotyków i chemioterapii)
• Stosowanie wielu leków ototoksycznych
• Upośledzona czynność nerek (powodująca kumulację leku)
• Wcześniejsze napromienianie głowy i szyi (w przypadku leków stosowanych w chemioterapii)
• Wcześniej istniejąca utrata słuchu (zwłaszcza niedosłuch odbiorczy)

Uważa się, że genetyka również odgrywa rolę, biorąc pod uwagę, że ototoksyczność antybiotyków, takich jak Gentak (gentamycyna), często występuje w rodzinach.

Istnieją również mutacje genów luźno związane z ototoksycznością, które wydają się spowalniać tempo metabolizmu niektórych leków, zwłaszcza leków stosowanych w chemioterapii.

Diagnoza

Ototoksyczność jest często pomijana we wczesnych stadiach, ponieważ można ją pomylić z innymi schorzeniami. Uczucie „zatkanego” ucha może być mylone z alergią, podczas gdy nagłe zawroty głowy lub zawroty głowy można przypisać dowolnej liczbie stanów, od zapalenia błędnika (zapalenie ucha wewnętrznego) po niedociśnienie (niskie ciśnienie krwi).

Ponieważ osoby starsze są narażone na zwiększone ryzyko, częściowo z powodu wyższego wskaźnika wcześniejszego ubytku słuchu, objawy ototoksyczności mogą zostać pominięte lub po prostu przypisane starzeniu.

To samo jest prawdopodobne u niemowląt i małych dzieci, u których postępująca utrata słuchu może pozostać niezauważona, aż stanie się ciężka.

Ponieważ dźwięki o wysokich tonach są zwykle dotknięte jako pierwsze, ludzie mogą nawet nie zauważyć, że ich słuch jest osłabiony, dopóki nie wpłynie to również na niższe częstotliwości.

Badania audiologiczne

Testy audiologiczne (słuchowe) to jedyny sposób na postawienie diagnozy ototoksyczności. Są one przeprowadzane przez audiologa, pracownika służby zdrowia przeszkolonego w zakresie oceny słuchu i zaburzeń pokrewnych.

Powszechnie stosowane testy audiologiczne obejmują:

• Przewodnictwo powietrzne w czystym tonie: prawdopodobnie najbardziej czuły test słuchu na najwcześniejszych etapach ototoksyczności)
• Przewodnictwo kostne czystego tonu: służy do wykrywania niedosłuchu zmysłowo-nerwowego wpływającego na ucho wewnętrzne)
• Otoemisja akustyczna: służy do pomiaru odbitych dźwięków z ucha wewnętrznego
• Odpowiedź pnia mózgu: Mierzy odpowiedź nerwu słuchowego; idealny dla niemowląt i pacjentów przykutych do łóżka
• Test Romberga: służy do wykrywania neurologicznych przyczyn zawrotów głowy i zawrotów głowy

Można to zrobić, jeśli występują objawy ototoksyczności. Badania słuchu można również wykonywać okresowo, jeśli stosowany jest lek silnie ototoksyczny - najlepiej na początku terapii, w trakcie leczenia i po jego zakończeniu. Takie rutynowe testy mogą pomóc wykryć efekty ototoksyczne, zanim je zauważysz.

Na przykład American Speech-Language-Hearing Association (ASHA) zaleca przeprowadzanie testów przewodnictwa powietrza w czystym tonie:

• W ciągu 24 godzin od rozpoczęcia chemioterapii lub 72 godzin od rozpoczęcia aminoglikozydów
• Miesiąc później, a następnie co trzy miesiące, aż do przerwania lub zakończenia leczenia
• Sześć miesięcy po zakończeniu terapii

Pomimo dowodów na to, że może to wykryć ototoksyczność, zanim słuch zostanie znacznie upośledzony, zalecenia ASHA nie zostały wdrożone w większości warunków klinicznych.

Leczenie

Zaprzestanie ekspozycji na szkodliwy lek może w niektórych przypadkach prowadzić do złagodzenia objawów, ale nie we wszystkich. Dlatego profilaktyka to jedyny sposób na zmniejszenie ryzyka utraty słuchu.

Obecnie nie ma leków zatwierdzonych przez Amerykańską Agencję ds.Żywności i Leków (FDA) do zapobiegania lub leczenia ototoksyczności wywołanej lekami. U osób poddawanych chemioterapii Platinolem przebadano kilka środków otoprotekcyjnych, takich jak tiosiarczan sodu, amifostyna i N-acetylocysteina.

Chociaż leki wydawały się obiecujące w zmniejszaniu ryzyka utraty słuchu, wydawały się również zmniejszać skuteczność chemioterapii.

Jeśli dojdzie do ototoksycznej utraty słuchu, działania rehabilitacyjne mogą obejmować aparaty słuchowe, urządzenia wspomagające słyszenie i implanty ślimakowe, a także trening umiejętności komunikacyjnych dla osób ze znacznym upośledzeniem słuchu. Młodsze dzieci mogą wymagać pomocy logopeda.

Aby poprawić równowagę, fizjoterapia może pomóc w przekwalifikowaniu mózgu, aby zrekompensować zaburzoną równowagę.

Leki takie jak Valium (diazepam), hioscyna (skopolamina) lub Phenergan (prometazyna) mogą być również przepisywane w przypadku znacznego uszkodzenia przedsionka, szczególnie w obu uszach. Tylko w najcięższych przypadkach wskazana jest operacja, a nawet wtedy pozostaje bardzo kontrowersyjna.

Rokowanie

Prawdopodobieństwo ustąpienia ototoksyczności zależy od:

• Zastosowany lek
• Czas użytkowania
• Wszelkie istniejące wcześniej czynniki ryzyka, które mogły wystąpić przed leczeniem

Nie ma sztywnych zasad określających, kto może zostać dotknięty chorobą lub w jakim stopniu może zostać zmieniony słuch.

Powiedziawszy to i ogólnie mówiąc:

• Leki chemioterapeutyczne na bazie platyny, takie jak Platinol, najprawdopodobniej powodują poważną i trwałą utratę słuchu, zwykle w obu uszach i na wszystkich częstotliwościach słuchu.
• Dzieci przechodzące chemioterapię lub dorośli, którzy przeszli wcześniej radioterapię głowy i szyi, często mają gorzej. Utrata słuchu może zacząć się rozwijać już po jednym lub dwóch tygodniach od rozpoczęcia terapii.
• Antybiotyki aminoglikozydowe i nieaminoglikozydowe mogą również powodować trwałą utratę słuchu, choć rzadziej i wpływają głównie na wysokie częstotliwości w jednym lub obu uszach. Powszechne są również chroniczne zawroty głowy spowodowane uszkodzeniem przedsionka. Dzieci są bardziej dotknięte niż dorośli.
• Ototoksyczność salicylanów i diuretyków pętlowych jest na ogół odwracalna po zaprzestaniu leczenia. Trwałe uszkodzenie słuchu może wystąpić tylko u noworodków narażonych w czasie ciąży.
• Utrata słuchu spowodowana ototoksynami środowiskowymi, zawodowymi lub przemysłowymi jest prawie zawsze trwała.

Słowo od Verywell

Ototoksyczność jest niedocenianym skutkiem ubocznym leku, którego lekarze i pacjenci często pomijają, dopóki słuch lub równowaga nie zostaną znacznie upośledzone.

Ponieważ ototoksyczność nie jest często monitorowana zgodnie ze standardami ASHA, ciężar spoczywa na Tobie, pacjencie, aby być proaktywnym i poprosić o badania audiologiczne, jeśli zamierzasz (lub jesteś leczony) chemioterapią lub lekami aminoglikozydowymi. Im szybciej zostaną wykryte objawy, tym lepiej.