Gdziekolwiek się obrócisz, jesteś upomniany, aby zwracać uwagę na poziom cholesterolu i, w mniejszym stopniu, poziom trójglicerydów. Cholesterol i trójglicerydy to dwie formy lipidów lub tłuszczu, które krążą we krwi. Obie są niezbędne do samego życia.
Cholesterol ma kluczowe znaczenie dla budowy i utrzymania kluczowych części komórek, takich jak błony komórkowe, oraz do wytwarzania kilku niezbędnych hormonów - w tym estrogenów, progesteronu, witaminy D i steroidów. Trójglicerydy, które są łańcuchami wysokoenergetycznych kwasów tłuszczowych, dostarczają dużo energii potrzebnej do funkcjonowania tkanek. Nie możesz więc żyć bez żadnego z tych lipidów.
Ale kiedy poziom cholesterolu lub trójglicerydów we krwi staje się zbyt wysoki, ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu i choroby naczyń obwodowych znacznie wzrasta. I dlatego musisz się martwić o poziom lipidów.
John E. Kelly / Photolibrary / Getty Images
Przegląd
Istnieją dwa źródła cholesterolu i trójglicerydów - źródła dietetyczne i źródła „endogenne” (wytwarzane w organizmie). Cholesterol i trójglicerydy w diecie pochodzą głównie ze spożywania mięs i produktów mlecznych. Te lipidy zawarte w diecie są wchłaniane przez jelita, a następnie dostarczane przez krwioobieg do wątroby, gdzie są przetwarzane.
Jednym z głównych zadań wątroby jest upewnienie się, że wszystkie tkanki twojego ciała otrzymują cały cholesterol i trójglicerydy, których potrzebują do funkcjonowania. Ogólnie rzecz biorąc, przez około osiem godzin po posiłku wątroba pobiera z krwiobiegu cholesterol i trójglicerydy zawarte w diecie. W okresach, gdy lipidy w diecie nie są dostępne, wątroba sama wytwarza cholesterol i trójglicerydy. W rzeczywistości około 75% cholesterolu w organizmie jest wytwarzane przez wątrobę.
Twoja wątroba następnie umieszcza cholesterol i trójglicerydy, wraz ze specjalnymi białkami, w maleńkich kulistych opakowaniach zwanych lipoproteinami, które są uwalniane do krążenia. Cholesterol i trójglicerydy są usuwane z lipoprotein i dostarczane do komórek organizmu, gdziekolwiek są potrzebne.
Nadmiar trójglicerydów - tych, które nie są od razu potrzebne jako paliwo - są gromadzone w komórkach tłuszczowych do późniejszego wykorzystania. Ważne jest, aby wiedzieć, że wiele kwasów tłuszczowych przechowywanych w naszym organizmie pochodzi z węglowodanów. Ponieważ istnieje limit ilości węglowodanów, które możemy przechowywać w naszym organizmie, wszelkie „dodatkowe” węglowodany, które spożywamy, są przekształcane w kwasy tłuszczowe, które są następnie pakowane jako trójglicerydy i przechowywane w postaci tłuszczu. (To wyjaśnia, dlaczego łatwo jest stać się otyłym nawet na diecie niskotłuszczowej). Zgromadzone kwasy tłuszczowe są oddzielane od trójglicerydów i spalane jako paliwo w okresach postu.
Dobry i zły cholesterol
Często słyszysz lekarzy i dietetyków, którzy mówią o dwóch różnych „typach” cholesterolu - cholesterolu lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) (tzw. „Zły” cholesterol) i cholesterolu lipoprotein o dużej gęstości (HDL) (lub „dobrego” cholesterolu) ). Ten sposób mówienia o cholesterolu jest wygodnym skrótem, ale ściśle mówiąc, nie jest tak naprawdę poprawny.
Ściśle mówiąc, jak powie każdy dobry chemik, cholesterol to tylko cholesterol. Jedna cząsteczka cholesterolu jest prawie taka sama jak inna. Dlaczego więc lekarze mówią o dobrym i złym cholesterolu?
Odpowiedź ma związek z lipoproteinami.
Lipoproteiny. Cholesterol (i trójglicerydy) są lipidami i dlatego nie rozpuszczają się w środowisku wodnym, takim jak krew. Aby lipidy mogły być transportowane do krwiobiegu bez zlepiania się, muszą być pakowane w małe cząsteczki zwane lipoproteinami. Lipoproteiny są rozpuszczalne we krwi i umożliwiają swobodny przepływ cholesterolu i trójglicerydów w krwiobiegu.
„Zachowanie” różnych lipoprotein zależy od specyficznych rodzajów białek (zwanych apolipoproteinami), które pojawiają się na ich powierzchni. Metabolizm lipoprotein jest dość złożony, a naukowcy wciąż pracują nad wszystkimi szczegółami. Jednak większość lekarzy zajmuje się dwoma głównymi typami lipoprotein: LDL i HDL.
Cholesterol LDL - „Zły” cholesterol. U większości ludzi większość cholesterolu we krwi jest zawarta w cząsteczkach LDL. Cholesterol LDL jest często nazywany „złym” cholesterolem.
Podwyższony poziom cholesterolu LDL jest silnie powiązany ze zwiększonym ryzykiem zawału serca i udaru mózgu. Wielu ekspertów uważa, że gdy poziom cholesterolu LDL jest zbyt wysoki, lipoproteina LDL ma tendencję do przyklejania się do wyściółki naczyń krwionośnych, co pomaga stymulować miażdżycę. Tak więc podwyższony poziom cholesterolu LDL jest głównym czynnikiem ryzyka chorób serca i udaru mózgu.
Chociaż nie ma wątpliwości, że podwyższony poziom cholesterolu LDL w znacznym stopniu przyczynia się do ryzyka sercowego, w ostatnich latach eksperci zaczęli zastanawiać się, czy samo obniżenie poziomu cholesterolu LDL koniecznie zmniejsza to ryzyko. W szczególności, chociaż obniżanie poziomu cholesterolu LDL za pomocą statyn znacznie zmniejsza ryzyko sercowe, nie wykazano, aby obniżanie poziomu cholesterolu LDL za pomocą większości innych leków to zdecydowanie. Aktualne wytyczne dotyczące leczenia cholesterolu w tak dużym stopniu opierają się na stosowaniu statyn, ponieważ nie tylko obniżają one poziom cholesterolu, ale także przyczyniają się do stabilizacji płytki nazębnej i mają potencjalne działanie przeciwzapalne.
„Cholesterol HDL - dobry” Cholesterol. Wyższe poziomy cholesterolu HDL we krwi są związane z aniższy ryzyko chorób serca i odwrotnie, niski poziom cholesterolu HDL wiąże się ze zwiększonym ryzykiem. Z tego powodu cholesterol HDL jest powszechnie nazywany „dobrym” cholesterolem.
Wydaje się, że lipoproteina HDL „przeszukuje” ściany naczyń krwionośnych i usuwa nadmiar cholesterolu. Zatem cholesterol obecny w HDL jest w dużej mierze nadmiarem cholesterolu, który właśnie został usunięty z komórek i ścian naczyń krwionośnych i jest transportowany z powrotem do wątroby w celu recyklingu. Im wyższy poziom cholesterolu HDL, przypuszczalnie, tym więcej cholesterolu jest usuwane, skąd w przeciwnym razie mógłby spowodować szkody.
W ostatnich latach pogląd, że cholesterol HDL jest zawsze „dobry”, znalazł się pod ostrzałem i obecnie wydaje się, że prawda jest nieco bardziej skomplikowana niż po prostu „HDL = dobry cholesterol”. Na przykład firmy farmaceutyczne ciężko pracujące nad opracowaniem leków zwiększających poziom HDL wpadły na mur z cegły. Kilka leków, które skutecznie podnoszą poziom HDL, nie poprawiło wyników kardiologicznych. Takie wyniki zmuszają ekspertów do zrewidowania ich poglądów na temat cholesterolu HDL.
Przyczyny wysokiego cholesterolu
Podwyższony poziom cholesterolu LDL może być spowodowany kilkoma czynnikami, w tym chorobami dziedzicznymi, takimi jak rodzinna hipercholesterolemia. Częściej podwyższony poziom cholesterolu jest związany ze złą dietą, otyłością, siedzącym trybem życia, wiekiem, paleniem i płcią (kobiety przed menopauzą mają niższy poziom cholesterolu niż mężczyźni).
Niektóre schorzenia, w tym cukrzyca, niedoczynność tarczycy, choroby wątroby i przewlekła niewydolność nerek, mogą również zwiększać poziom cholesterolu. Niektóre leki, zwłaszcza steroidy i progesteron, mogą zrobić to samo.
Trójglicerydy i ryzyko sercowe
Wiele badań klinicznych wykazało, że wysoki poziom trójglicerydów we krwi - stan zwany hipertriglicerydemią - jest również związany ze znacznie podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Chociaż eksperci ogólnie akceptują ten związek, nie jest jeszcze uzgodniony, że podwyższony poziom trójglicerydów jest bezpośrednią przyczyną miażdżycy, jak uważa się cholesterol LDL. Nie ma ogólnie przyjętej „hipotezy dotyczącej trójglicerydów”.
Mimo to nie ma wątpliwości, że hipertriglicerydemia jest silnie związana z podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Ponadto wysokie poziomy trójglicerydów są główną cechą kilku innych stanów, o których wiadomo, że zwiększają ryzyko sercowe. Należą do nich otyłość, siedzący tryb życia, palenie, niedoczynność tarczycy - a zwłaszcza zespół metaboliczny i cukrzyca typu 2.
Ta ostatnia zależność jest szczególnie ważna. Insulinooporność, która charakteryzuje zespół metaboliczny i cukrzycę typu 2, powoduje ogólny profil metaboliczny, który ogromnie zwiększa ryzyko sercowe. Ten niekorzystny profil metaboliczny obejmuje, oprócz hipertriglicerydemii, podwyższony poziom CRP, wysoki poziom cholesterolu LDL i niski poziom cholesterolu HDL. (W rzeczywistości zwykle istnieje związek między trójglicerydami a cholesterolem HDL - im wyższy jeden, tym niższy drugi). Osoby z insulinoopornością również mają tendencję do nadciśnienia i otyłości. Ich ogólne ryzyko chorób serca i udaru jest bardzo wysokie.
Biorąc pod uwagę mnogość czynników ryzyka, które zwykle towarzyszą wysokiemu poziomowi trójglicerydów, zrozumiałe jest, że naukowcy do tej pory nie byli w stanie określić, w jakim stopniu podwyższone ryzyko jest bezpośrednio spowodowane samą hipertriglicerydemią.
Testowanie
Od 20 roku życia zaleca się przeprowadzanie testów na poziom cholesterolu i trójglicerydów co pięć lat. A jeśli okaże się, że poziom lipidów jest podwyższony, powtarzaj testy co roku.
Kiedy szukać leczenia
Podjęcie decyzji, czy należy się leczyć z powodu wysokiego poziomu cholesterolu lub trójglicerydów, czy leczenie powinno obejmować terapię lekową i jakie leki należy zastosować, nie zawsze jest całkowicie proste. Mimo to, jeśli ryzyko sercowo-naczyniowe jest podwyższone, właściwe leczenie ukierunkowane na poziom lipidów może znacznie zmniejszyć ryzyko zawału serca, a nawet przedwczesnej śmierci. Więc jeśli chodzi o leczenie cholesterolu i trójglicerydów, ważne jest, aby zrobić to dobrze. Możesz przeczytać o aktualnym sposobie myślenia o tym, kiedy i jak wybrać leczenie lipidów we krwi.
Słowo od Verywell
Podwyższone poziomy cholesterolu LDL i trójglicerydów są silnie związane z wysokim ryzykiem chorób układu krążenia. Chociaż istnieją pewne kontrowersje co do tego, w jakim stopniu podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów bezpośrednio powoduje choroby serca, nie ma co do tego kontrowersji: jeśli ryzyko sercowo-naczyniowe jest podwyższone, należy je zmniejszyć; co więcej, środki, które podejmiesz w celu obniżenia nieprawidłowego poziomu lipidów, również obniżą ryzyko sercowe. Pozwól więc ekspertom spierać się o mechanizmy, dzięki którym cholesterol i trójglicerydy są związane z chorobami serca. Należy skoncentrować się na podjęciu kroków, które udowodniono, że obniżają własne, indywidualne ryzyko.
