Jak leczy się zatorowość płucną

W przypadku stwierdzenia, że ​​dana osoba miała ostry zator tętnicy płucnej, odpowiednie leczenie zależy od tego, czy jej stan sercowo-naczyniowy jest stabilny, czy niestabilny.

Dla stosunkowo stabilnych ludzi

Chociaż zatorowość płucna brzmi dość przerażająco, wiele osób, u których zdiagnozowano tę chorobę, jest w stanie skutecznie zarządzać swoim zdrowiem sercowo-naczyniowym - zwłaszcza jeśli choroba zostanie wykryta wcześnie. Stabilni ludzie z zatorowością płucną są przytomni i czujni, a ich ciśnienie krwi nie jest niebezpiecznie niskie.

W przypadku takich osób leczenie lekami przeciwzakrzepowymi (rozrzedzającymi krew) zwykle rozpoczyna się od razu.

Wytyczne leczenia wydane przez American Society of Hematology (ASH) w 2020 roku warunkowo zalecają, aby osoby w stosunkowo stabilnym stanie z niepowikłaną zatorowością płucną mogły być skutecznie leczone w domu zamiast w szpitalu.

Pierwsze 10 dni

Przez pierwsze 10 dni po wystąpieniu zatoru płucnego leczenie obejmuje jeden z następujących leków przeciwzakrzepowych:

• Heparyna niskocząsteczkowa (LMW), taka jak Lovenox lub Fragmin, które są oczyszczonymi pochodnymi heparyny, które można podawać przez wstrzyknięcie podskórne zamiast dożylnego
• Arixtra (fondaparynuks), inny lek podobny do heparyny podawany podskórnie
• Niefrakcjonowana heparyna, „staromodna” heparyna podawana dożylnie
• Xarelto (rywaroksyban) lub Eliquis (apiksaban), dwa z „nowych doustnych leków przeciwzakrzepowych” (NOAC), które są doustnym substytutem kumadyny (warfaryny)

Wszystkie te leki działają poprzez hamowanie czynników krzepnięcia, białek we krwi, które sprzyjają zakrzepicy.

Obecnie większość lekarzy będzie stosować Xarelto lub Eliquis podczas pierwszych 10 dni terapii u osób, które mogą przyjmować leki doustne. W przeciwnym razie najczęściej stosuje się heparynę LMW.

10 dni do 3 miesięcy

Po pierwszych 10 dniach terapii wybiera się leczenie do terapii długoterminowej.

W większości przypadków długotrwałe leczenie trwa co najmniej trzy miesiące, aw niektórych przypadkach nawet rok.

To długoterminowe leczenie prawie zawsze obejmuje jeden z leków NOAC. W tej fazie leczenia (czyli po pierwszych 10 dniach) oprócz produktów Xarelto i Eliquis zatwierdzono również leki NOAC Pradaxa (dabigatran) i Savaysa (edoksaban). Ponadto Coumadin pozostaje opcją w przypadku tego długotrwałego leczenia.

Leczenie na czas nieokreślony

U niektórych osób długotrwałą terapię przeciwzakrzepową należy stosować po zatorowości płucnej przez czas nieokreślony, prawdopodobnie do końca życia. Ogólnie są to osoby, które należą do jednej z dwóch kategorii:

• Osoby, które miały zator płucny lub ciężką zakrzepicę żył głębokich bez żadnej możliwej do zidentyfikowania przyczyny prowokującej
• Osoby, u których prowokująca przyczyna może być przewlekła, na przykład aktywny rak lub genetyczna predyspozycja do nieprawidłowego krzepnięcia krwi

Jeśli nie można stosować leków przeciwzakrzepowych

U niektórych osób leki przeciwzakrzepowe nie wchodzą w grę. Może to być spowodowane zbyt dużym ryzykiem nadmiernego krwawienia lub nawracającą zatorowością płucną pomimo odpowiedniej terapii przeciwzakrzepowej. U takich osób należy zastosować filtr do żyły głównej.

Filtr żyły głównej to urządzenie, które umieszcza się w żyle głównej dolnej (głównej żyle, która pobiera krew z kończyn dolnych i dostarcza ją do serca) metodą cewnikowania.

Te filtry żyły głównej „zatrzymują” skrzepy krwi, które oderwały się i uniemożliwiają im przedostanie się do krążenia płucnego.

Filtry żyły głównej mogą być dość skuteczne, ale nie są preferowane w stosunku do leków przeciwzakrzepowych ze względu na ryzyko związane z ich stosowaniem. Należą do nich zakrzepica w miejscu filtra (która może prowadzić do nawracającej zatorowości płucnej), krwawienie, migracja filtra do serca i erozja filtra.

Wiele nowoczesnych filtrów żyły głównej można wyjąć z organizmu za pomocą drugiej procedury cewnikowania, jeśli nie są już potrzebne.

Dla niestabilnych ludzi

U niektórych osób zator płucny może spowodować katastrofę sercowo-naczyniową. U tych osób zator jest wystarczająco duży, aby spowodować poważne utrudnienie przepływu krwi do płuc, co prowadzi do zapaści sercowo-naczyniowej. Osoby te zwykle wykazują ekstremalną tachykardię (szybkie tętno) i niskie ciśnienie krwi, bladą spoconą skórę i zmienioną świadomość.

W takich przypadkach prosta terapia przeciwzakrzepowa - która działa głównie poprzez stabilizację skrzepów krwi i zapobieganie dalszemu krzepnięciu - nie wystarczy. Zamiast tego należy coś zrobić, aby rozbić zator, który już się pojawił i przywrócić krążenie płucne.

Terapia trombolityczna („Rozmiary skrzepów”)

Podczas terapii trombolitycznej podaje się dożylnie leki, które „lizują” (rozbijają) już utworzone skrzepy. Rozbijając duży skrzep krwi (lub skrzepy) w tętnicy płucnej, mogą przywrócić krążenie u osoby.

Leki stosowane w terapii trombolitycznej (znane również jako leki fibrynolityczne, ponieważ działają poprzez rozbijanie fibryny w skrzepach) niosą ze sobą znaczne ryzyko powikłań krwotocznych, dlatego są stosowane tylko wtedy, gdy zator płucny bezpośrednio zagraża życiu.

Leki trombolityczne najczęściej stosowane w ciężkiej zatorowości płucnej to aktywaza (alteplaza), streptaza (streptokinaza) i kinlytic (urokinaza).

Zaktualizowane wytyczne dotyczące leczenia ASH z 2020 r. Zalecają terapię trombolityczną, a następnie leczenie przeciwzakrzepowe zamiast samego leczenia przeciwzakrzepowego u pacjentów z zatorowością płucną i niestabilną chorobą sercowo-naczyniową.

Embolektomia

Jeśli nie można zastosować terapii trombolitycznej, ponieważ ryzyko nadmiernego krwawienia uważa się za zbyt wysokie, można podjąć próbę embolektomii. Zabieg embolektomii ma na celu mechaniczne rozbicie dużego skrzepu w tętnicy płucnej za pomocą zabiegu chirurgicznego lub cewnika.

Wybór między embolektomią cewnikową a embolektomią chirurgiczną zależy zwykle od dostępności lekarzy, którzy mają doświadczenie w którejkolwiek z tych procedur, ale generalnie preferowana jest embolektomia cewnikowa, ponieważ zwykle można ją wykonać szybciej.

Zabieg embolektomii dowolnego typu zawsze wiąże się z dużym ryzykiem - w tym pęknięciem tętnicy płucnej, tamponadą serca i zagrażającym życiu krwiopluciem (krwawieniem do dróg oddechowych).

Tak więc embolektomia jest zwykle wykonywana tylko u osób uznanych za wyjątkowo niestabilne i u których istnieje bardzo wysokie ryzyko zgonu bez natychmiastowego skutecznego leczenia.