Leki ototoksyczne, które mogą powodować utratę słuchu

Ototoksyczność odnosi się do chemicznego uszkodzenia ucha wewnętrznego. Uszkodzenie może być trwałe lub tymczasowe, powodując utratę słuchu lub zaburzenia równowagi. Podczas gdy leki są przyjmowane ze względu na ich ustalone korzyści, wszystkie leki mają skutki uboczne, o których należy wiedzieć przed przyjęciem. Utrata słuchu związana z przyjmowaniem leków ototoksycznych jest jednym z powodów, dla których lekarz może zalecić zaprzestanie przyjmowania leków w związku z zaburzeniami stylu życia.

Utrata słuchu jest najczęściej związana z sześcioma różnymi kategoriami leków. Następujące objawy mogą być związane z trwałą utratą słuchu:

• Antybiotyki aminoglikozydowe
• Chemioterapia na bazie platyny

Leki, które mogą spowodować tymczasową utratę słuchu:

• Diuretyki pętlowe
• Chinina
• Salicylany
• Alkaloidy Vinca

Wiele z wymienionych powyżej leków może również uszkadzać nerki (działa nefrotoksycznie) i wymagać od lekarza regularnego badania krwi w celu oceny czynności nerek. Jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany w swoim słuchu, zawsze powinieneś zwrócić się o pomoc do swojego lekarza.

Ryzyko ototoksyczności

Częstość występowania ototoksyczności nie jest dobrze udokumentowana, jednakże znane są zarówno tymczasowe, jak i trwałe uszkodzenia spowodowane ototoksycznością. Niektóre leki będą zawierały więcej informacji niż inne i zostaną opisane w kolejnych rozdziałach. Podobnie niewiele jest wiedzy na temat zapobiegania występowaniu ototoksyczności. Niektóre leki o zwiększonym ryzyku ototoksyczności, takie jak niektóre antybiotyki, będą wymagały badania krwi zwanego „szczytem i dołkiem”. Plikszczytto poziom leku, przy którym powinien znajdować się w najwyższym stężeniu we krwi. ZAkorytoto poziom leku, przy którym powinien znajdować się w najniższym stężeniu. Uważne monitorowanie może pomóc w utrzymaniu efektu terapeutycznego, ale nie gwarantuje, że nie wystąpią problemy z ototoksycznością.

Inne czynniki, które mogą przyczyniać się do ototoksyczności, obejmują:

• dawka, czas trwania leczenia i całkowita otrzymana ilość
• niewydolność nerek
• przyjmowanie jednocześnie innych leków ototoksycznych
• genetyczne predyspozycje do ototoksyczności

Objawy związane z ototoksycznością

Objawy związane z ototoksycznością w dużej mierze zależą od tego, która część ucha wewnętrznego została uszkodzona. Uszkodzenie ucha wewnętrznego może wystąpić w ślimaku (określanym jako toksyczność ślimakowa) lub w zespole przedsionkowym (określanym jako toksyczność przedsionkowa). W obu przypadkach wszystkie objawy dotyczą uszkodzonych komórek czuciowych.

Jeśli twój ślimak jest uszkodzony, twój słuch będzie osłabiony. Stopień upośledzenia bezpośrednio koreluje ze stopniem uszkodzenia, które skutkuje łagodnym szumem usznym do całkowitej utraty słuchu. Utrata słuchu może dotyczyć jednego lub obu uszu.

Jeśli ototoksyczność wpłynie na kompleks przedsionkowy, wpłynie to na równowagę. Podobnie jak uszkodzenie ślimaka, uszkodzenie może dotyczyć jednego ucha lub obu uszu. Jeśli uszkodzenie powoli dotyka tylko jednego ucha, prawdopodobnie nie wystąpią żadne objawy. Jeśli jednak uszkodzenie nastąpi szybko w jednym uchu, prawdopodobnie wystąpią:

• zawrót głowy
• wymioty
• niekontrolowany ruch oczu (oczopląs)

Objawy, które pojawiają się szybko, mogą powodować przykuty do łóżka, aż do ich stopniowego ustąpienia. Jeśli uszkodzenie wystąpi po obu stronach ucha, możesz doświadczyć:

• bół głowy
• pełnia ucha
• brak równowagi wpływający na zdolność chodzenia
• niewyraźne widzenie, które wydaje się szarpane (oscylopsja)
• nietolerancja na ruchy głowy
• chodzenie z szeroką postawą
• trudności z chodzeniem w ciemności
• niestabilność
• zawroty głowy
• zmęczenie

Jeśli uszkodzenie kompleksu przedsionkowego jest poważne, oscylopsja i trudności w chodzeniu w nocy nie ulegną poprawie. Inne objawy prawdopodobnie z czasem ulegną poprawie. W przypadku poważnych uszkodzeń możesz wyleczyć większość objawów związanych z równowagą dzięki zdolności organizmu do przystosowania się.

Antybiotyki aminoglikozydowe

Antybiotyki aminoglikozydowe to ważna grupa leków na infekcje krwi i dróg moczowych oraz na oporną gruźlicę. Leki obejmują:

• gentamycyna
• tobramycyna
• streptomycyna

Antybiotyki aminoglikozydowe mają około 20 procent ryzyka wystąpienia problemów ze słuchem i około 15 procent ryzyka wystąpienia problemów z równowagą. Ryzyko wystąpienia problemów związanych z ototoksycznością zwiększa się, jeśli pacjent przyjmuje jednocześnie diuretyk pętlowy (taki jak Lasix) lub wankomycynę (antybiotyk).

Diuretyki pętlowe

Diuretyki pętlowe powodują wzrost ilości wytwarzanego moczu. Jest to pomocne w zastoinowej niewydolności serca, nadciśnieniu i niewydolności nerek. Typowe leki obejmują:

• Lasix (furosemid)
• Bumex (bumetanid)

Diuretyki pętlowe mają ogólnie niskie ryzyko ototoksyczności, ale mogą wystąpić nawet u sześciu na 100 osób stosujących lek. Ogólnie przyjmuje się, że występują przy wyższych dawkach skutkujących stężeniem we krwi około 50 miligramów (mg) na litr.

Chemioterapia na bazie platyny

Cisplatyna i karboplatyna to dwa główne leki stosowane w chemioterapii (leki przeciwnowotworowe), które są ototoksyczne i są powszechnie stosowane w leczeniu różnych nowotworów, w tym:

• rak jajnika i jądra
• rak pęcherza
• rak płuc
• nowotwory głowy i szyi

Chinina

Chinina jest stosowana w leczeniu malarii i skurczów nóg. Dłuższe leczenie tym lekiem może skutkować utratą słuchu w zakresie wysokich częstotliwości, która często jest uważana za trwałą, jeśli wystąpi utrata słuchu podczas normalnej rozmowy. Chinina często powoduje również utratę słuchu związaną z zespołem zwanymcynchonizm:

• głuchota
• zawrót głowy
• dzwonienie w uszach
• bół głowy
• utrata wzroku
• nudności

Salicylany

Salicylany, takie jak aspiryna, niosą ze sobą ryzyko ototoksyczności przy wyższych dawkach i mogą powodować utratę słuchu o 30 decybeli, co jest odpowiednikiem szeptu. Jednak przy niższych dawkach aspiryny uszkodzenie może sięgać nawet łagodnego szumu w uszach. Wydaje się, że szczególnie młodsi mężczyźni są zagrożeni utratą słuchu związaną z używaniem aspiryny.

Alkaloidy Vinca

Winkrystyna jest lekiem stosowanym w leczeniu ostrej białaczki limfocytowej (ALL), chłoniaka Hodgkina i innych nowotworów. Ten lek jest szczególnie związany z wysokim ryzykiem spowodowania utraty słuchu w przypadku jednoczesnego stosowania z antybiotykami aminoglikozydowymi.

Diagnozowanie utraty słuchu związanej z ototoksycznością

Przed rozpoczęciem leczenia lekami, które mogą powodować ototoksyczność, należy udać się do audiologa w celu wykonania wyjściowego audiogramu. Twój lekarz określi wtedy, czy konieczne będzie wykonanie regularnego audiogramu, czy też prostej samooceny słuchu. Chociaż nie zapobiegnie to utracie słuchu związanej z ototoksycznością, pomoże Ci wcześnie zidentyfikować problemy.

Leczenie

Obecnie nie ma żadnych dostępnych metod leczenia, które mogłyby cofnąć trwałe uszkodzenie ucha wewnętrznego. Jeśli ubytek słuchu występuje w obu uszach lub po jednej stronie i jest łagodny, umiarkowany lub ciężki, lekarz może zalecić aparaty słuchowe. Jeśli ubytek słuchu występuje po obu stronach i jest głęboki, lekarz może zalecić implant ślimakowy.Rehabilitacja jest zwykle leczeniem z wyboru, jeśli cierpisz na przejściowe lub trwałe zaburzenia równowagi.