Częstoskurcz komorowy: przyczyny i leczenie

Tachykardia komorowa to nagła, gwałtowna, potencjalnie bardzo niebezpieczna arytmia serca wywodząca się z komór serca. Podczas gdy czasami osoba z częstoskurczem komorowym doświadcza tylko minimalnych objawów, znacznie częściej arytmia powoduje natychmiastowe problemy, które mogą obejmować znaczne kołatanie serca, silne zawroty głowy, omdlenia (utratę przytomności), a nawet zatrzymanie akcji serca i nagłą śmierć.

Objawy te występują, ponieważ częstoskurcz komorowy zaburza zdolność serca do skutecznego pompowania. Podczas częstoskurczu komorowego akcja serca ulega pogorszeniu z dwóch powodów. Po pierwsze, tętno podczas tej arytmii jest zwykle bardzo szybkie (często większe niż 180 lub 200 uderzeń na minutę), wystarczająco szybkie, aby zmniejszyć objętość krwi, którą serce może pompować. Po drugie, częstoskurcz komorowy może zakłócać normalny, uporządkowany, skoordynowany skurcz mięśnia sercowego - tak duża część pracy, jaką jest w stanie wykonać serce, zostaje zmarnowana. Te dwa czynniki razem często powodują, że częstoskurcz komorowy jest szczególnie niebezpieczną arytmią serca.

Co powoduje częstoskurcz komorowy?

W większości przypadków częstoskurcz komorowy rozwija się w wyniku choroby serca, która powoduje uszkodzenie mięśnia sercowego. Najczęstszymi problemami z sercem, które mogą powodować częstoskurcz komorowy, są choroba wieńcowa (CAD) i niewydolność serca.

Takie zaburzenia serca często powodują osłabienie mięśnia sercowego, w którym znajdują się blizny. Osłabiona i pokryta bliznami tkanka serca ma tendencję do wytwarzania maleńkich obwodów elektrycznych w mięśniu sercowym, obwodów, które mogą powodować „tachykardie nawrotowe”. W większości przypadków częstoskurcz komorowy jest rodzajem częstoskurczu nawrotowego.

Rzeczywiście, prawdopodobieństwo wystąpienia częstoskurczu komorowego okazuje się proporcjonalne do wielkości uszkodzeń mięśnia komorowego. Na przykład duży zawał serca wytwarza więcej tkanki bliznowatej niż mały zawał serca i jest bardziej prawdopodobne, że stworzy podłoże dla późniejszego częstoskurczu komorowego. Im więcej uszkodzeń, tym większe ryzyko arytmii.

W rzeczywistości okazuje się, że jednym z najlepszych sposobów oszacowania ryzyka wystąpienia częstoskurczu komorowego jest pomiar frakcji wyrzutowej lewej komory. Im niższa frakcja wyrzutowa, tym większe uszkodzenie mięśni i większe ryzyko wystąpienia częstoskurczu komorowego.

Znacznie rzadziej częstoskurcz komorowy może wystąpić u osób - nawet młodych ludzi - które wydają się całkowicie zdrowe i nie mają CAD ani niewydolności serca. W większości przypadków te arytmie są spowodowane przez jakiś wrodzony lub genetyczny problem, w tym:

• Zespół długiego QT
• Powtarzający się monomorficzny częstoskurcz komorowy (RMVT)
• Arytmogenna kardiomiopatia prawej komory (ARVC)
• Polimorficzny częstoskurcz komorowy wrażliwy na katecholaminy (CPVT)
• Zespół Brugadów

Jak leczy się częstoskurcz komorowy?

Ostre epizody utrzymującego się (to znaczy przedłużającego się) częstoskurczu komorowego są zwykle uważane za nagłe przypadki medyczne, niezależnie od tego, czy powodują zatrzymanie krążenia, czy nie.

Jeśli doszło do zatrzymania krążenia, należy natychmiast podjąć standardowe środki resuscytacji krążeniowo-oddechowej (CPR).

Jeśli osoba, u której doszło do trwałego częstoskurczu komorowego, jest czujna i przytomna, a poza tym w miarę stabilna, można podjąć bardziej przemyślane środki. Na przykład arytmię często można zlikwidować podając dożylnie leki, takie jak sotalol. Można też podać pacjentowi środek uspokajający i wstrząs elektryczny w celu zatrzymania arytmii, co jest procedurą określaną jako kardiowersja.

Po zatrzymaniu ostrego epizodu częstoskurczu komorowego i przywróceniu prawidłowego rytmu serca problem staje się przeszkodą w przyszłych epizodach. To ważny krok, ponieważ jeśli dana osoba miała epizod utrzymującego się częstoskurczu komorowego, szanse na kolejny epizod w ciągu następnego roku lub dwóch są niezwykle wysokie - a wszelkie nawracające epizody mogą zagrażać życiu.

Pierwszym krokiem w zapobieganiu nawrotom częstoskurczu komorowego jest pełna ocena i leczenie podstawowej choroby serca. W większości przypadków oznacza to zastosowanie optymalnej terapii CAD lub niewydolności serca (lub obu).

Niestety, nawet przy optymalnym leczeniu podstawowej choroby serca, zmiany mięśnia sercowego, takie jak blizny, pozostają. Oznacza to, że ryzyko nawrotu częstoskurczu komorowego zwykle pozostaje wysokie, a tym samym ryzyko zatrzymania krążenia i nagłej śmierci. Dlatego należy podjąć dodatkowe środki.

Czasami leki przeciwarytmiczne mogą pomóc w zapobieganiu nawrotom częstoskurczu komorowego, ale niestety leki te często nie działają wystarczająco dobrze. Czasami obwód powracający, który wytwarza częstoskurcz komorowy, może zostać zmapowany elektrycznie, a następnie ablowany, ale (w przeciwieństwie do większości pacjentów z częstoskurczami nadkomorowymi) często jest to trudne do osiągnięcia.

Z tych powodów u większości osób, które przeżyły epizod utrwalonego częstoskurczu komorowego, należy zdecydowanie rozważyć wszczepienie defibrylatorów.

Słowo od Verywell

Częstoskurcz komorowy to nagła, szybka, potencjalnie zagrażająca życiu arytmia serca, która zwykle jest spowodowana chorobą serca, która pozostawia blizny lub osłabienie mięśnia sercowego, lub wrodzoną chorobą, która zmienia układ elektryczny serca. Po wyleczeniu ostrej arytmii należy podjąć kroki, aby zapobiec dalszym epizodom tej niebezpiecznej arytmii lub zapobiec śmiertelnym dalszym epizodom.